Tiến sĩ Ingrid Daniels, Chủ tịch Liên đoàn Tâm thần Thế Giới (WFMH), đã
thông báo chủ đề của Ngày sức khỏe tâm thần thế giới năm 2021 là ‘Sức khỏe tâm
thần trong một thế giới không bình đẳng’.
Chủ đề trên đuợc lựa chọn thông qua việc bỏ phiếu
toàn cầu, với sự tham gia của các thành viên trong WFMH, các bên
liên quan cùng những nguời ủng hộ; vì thế giới đang ngày một phân hóa - những
nguời giàu càng giàu hơn và số luợng nguời nghèo vẫn còn quá cao. Chủ đề của
năm 2020 nhấn mạnh về sự bất bình đẳng do chủng tộc và dân tộc, khuynh hướng
tình dục và bản dạng giới, và sự thiếu tôn trọng quyền con người, bao gồm cả
những người mắc rối loạn tâm thần, ở nhiều quốc gia. Những sự bất bình đẳng này
đều ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của người dân.
Chủ đề của năm nay nhấn mạnh rằng việc tiếp cận các
dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần còn nhiều bất công, trong đó từ 75 - 95% số
người mắc rối loạn tâm thần ở các nước thu nhập thấp và thu nhập trung bình
không thể tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần, và khả năng tiếp cận
ở các nước thu nhập cao cũng không khá hơn là bao. Việc đầu tư cho dịch vụ chăm
sóc sức khỏe tâm thần không cân xứng với ngân sách chung của ngành y tế góp
phần gây nên ‘khoảng trống điều trị’ (treatment
gap*) trong lĩnh vực sức khỏe tâm
thần.
* khoảng trống điều trị (treatment gap): chênh lệch giữa tỷ lệ mắc một rối loạn tâm thần với những
người mắc rối loạn đó được điều trị, tức là tỷ lệ (%) những người mắc một rối
loạn mà không được điều trị.
Nhiều người mắc rối loạn tâm thần nhưng
lại không được điều trị, do đó họ cùng gia đình, người thân tiếp tục phải nhận
về sự kỳ thị và phân biệt đối xử. Khoảng cách giữa những người ‘có thể tiếp
cận’ và ‘không thể tiếp cận’ ngày càng tăng và vẫn sẽ luôn có những người mắc
vấn đề về sức khỏe tâm thần nhưng không được chăm sóc.
Sự kì thị và phân biệt đối xử không
chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tâm thần, mà còn ảnh hưởng đến cơ hội
học tập, làm việc, khả năng kiếm tiền của người mắc rối loạn tâm thần; đồng
thời ảnh hưởng đến gia đình và người thân của họ. Sự bất bình đẳng này cần được
giải quyết càng sớm càng tốt. Tất cả chúng ta đều có nhiệm vụ giải quyết những
bất công này và đảm bảo cho những người mắc rối loạn tâm thần được hòa nhập đầy
đủ mọi khía cạnh của cuộc sống.
Những người mắc bệnh
về cơ thể cũng thường trải qua sự đau khổ về tâm lý và gặp một số vần đề về sức
khỏe tâm thần. Ví dụ như suy giảm thị lực. Trên toàn thế giới có hơn 2,2 triệu
người bị suy giảm thị lực và phần lớn trong số họ cũng bị lo âu và/hoặc trầm
cảm. Điều này thật tồi tệ với những người suy giảm thị lực có điều kiện kinh tế
xã hội kém.
Đại dịch COVID 19 càng cho thấy ảnh
hưởng của bất bình đẳng lên kết quả chăm sóc sức khỏe, và không một quốc gia
nào, kể cả các nước giàu, có sự chuẩn bị đầy đủ cho điều này. Đại dịch co VID 19 đã,
đang và sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến mọi người, ở mọi lứa tuổi, theo nhiều cách
khác nhau: thông qua việc nhiễm bệnh, đôi khi làm chúng ta bị mất đi người
thân; ảnh hưởng đến kinh tế, gây thất nghiệp; và giãn cách xã hội có thể dẫn
đến sự cô lập.
Chúng ta cần hành động ngay lập tức.
Chiến dịch ‘ Sức khỏe tâm thần trong một thế giới không bình đẳng’ của
Ngày sức khỏe tâm thần thế giới năm 2021 cho phép chúng ta tập trung vào các vấn
đề gây kéo dài sự bất bình đẳng sức khỏe tâm thần tại địa phương và trên toàn
cầu. Chúng tôi mong muốn hỗ trợ các xã hội dân sự thực hiện vai trò của mình
trong việc giải quyết sự bất bình đẳng tại địa phương. Chúng tối mong muốn
khuyến khích các nhà nghiên cứu chia sẻ hiểu biết của quý vị về sự bất bình
đẳng trong sức khỏe tâm thần, bao gồm cả những ý tưởng thực tiễn về cách giải
quyết sự bất bình đẳng đó.
Khi Liên đoàn Tâm thần Thế Giới (WFMH) được
thành lập vào năm 1948, chiến tranh đã chấm dứt nhưng thế giới vẫn trong một
cơn khủng hoảng lớn, và phần lớn sự khủng hoảng này được giải quyết nhờ việc
hợp tác giữa WFMH, WHO, UN, UNESCO cũng như các tổ chức toàn cầu khác và
những công dân quan tâm đến sức khỏe tâm thần.
Hiện nay, chúng ta đang ở trong một cuộc khủng hoảng khác, làm gia tăng
sự bất bình đẳng về xã hội, kinh tế và sức khỏe. Chiến dịch của Ngày sức khỏe
tâm thần thế giới năm 2021 là cơ hội để chúng ta xích lại gần và cùng nhau hành
động để giải quyết sự bất bình đẳng, nhằm giúp cho mọi người đều có được sức
khỏe tâm thần tốt.
Hãy
là một đối tác, một người ủng hộ.
Giáo
sư Gabriel Ivbijaro MBE JP
Tổng
thư ký Liên đoàn Tâm thần Thế Giới (WFMH)
Bình luận (0)
Gửi bạn bè
Bản in
Edit
