MA TÚY TỔNG HỢP
I. Một số khái
niệm về ma tuý:
-
Chất ma túy: là chất hướng thần và nhóm chất gây
nghiện, bất hợp pháp theo quy định quốc tế và từng nước. Các chất ma túy
bao gồm: ma túy tự nhiên (thuốc phiện, cần sa dạng lá…) bán tổng hợp
(heroin…) và tổng hợp.
-
Chất ma túy tổng hợp gồm: Các chất dạng thuốc phiện:
methadon, bupropion….; các chất dạng amphetamine (ATS): methamphetamin, MDMA….,
và nhiều chất khác: cocain….
- Chất dạng amphetamine, gồm:
1. Ma túy đá (Methamphetamine, Ice, meth,...): Đây là loại ma túy tổng hợp được giới trẻ dùng nhiều hiện
nay. Là loại chất kích thích thần
kinh trung ương gây ảo giác, dùng qua đường hút, hít, chích (thường hút qua
bình nước, hút qua tẩu, ục). Hậu quả ngắn hạn: tăng huyết áp, tăng nhịp tim,
tăng thân nhiệt, co giật, hôn mê, tử vong (khi dùng liều cao), hành vi tình dục
nguy hiểm. Hậu quả lâu dài: gây nghiện nặng, suy kiệt, tổn thương tĩnh mạch, bệnh
ngoài da, hư răng, đột qụy, rối loạn tâm thần (ảo giác, hoang tưởng bị hại, rối
loạn hành vi, hung hăng, thô bạo, mệt mỏi, trầm cảm, lo âu, chán ăn, mất ngủ, mất
trí nhớ,....).
2. Thuốc lắc (MDMA, Ecstasy): hay dùng trong vũ trường,
quán bar.
Là loại chất kích thích thần kinh
trung ương gây ảo giác, dùng qua đường uống, nuốt. Hậu quả ngắn hạn: tăng huyết
áp, tăng nhịp tim, tăng thân nhiệt, co giật, hôn mê, tử vong (khi dùng liều
cao), mất cảm giác muốn ăn. Hậu quả lâu dài: gây nghiện nặng, rối loạn tâm thần
(ảo giác, hoang tưởng bị hại, rối loạn hành vi, mệt mỏi, trầm cảm, lo âu, chán
ăn,....), tổn thương não, thận, phổi, suy kiệt, gây quái thai khi người mẹ sử dụng
trong quá trình mang thai,...
3. Ketamine: Special
K, Ke,… : cũng được giới trẻ dùng nhiều
Là chất gây mê dùng đường chích, hít
và hút (thường hít qua đường mũi). Ketamin gây trạng thái huyền ảo, thay đổi nhận
thức, gây ra các ảo giác. Liều ngộ độc gây giảm khả năng chú ý, hiểu biết
và trí nhớ. Nặng hơn có thể mê sảng, quên, trầm cảm, giảm vận động, cao huyết
áp và bệnh lý hô hấp trầm trọng.
4. Lysergic
Acid Diethylamide (LSD): chất gây ảo giác
Sau khi dùng, LSD sẽ gây giãn đồng tử,
sốt, tăng nhịp tim, huyết áp, vã mồ hôi, không ăn ngủ được, run rẩy, tê cóng,
khô miệng và nôn ói. Tác dụng kéo dài về tâm thần là các triệu chứng loạn
thần và rối loạn nhận thức, ảo giác, dân chơi gọi là “flashbacks”. Có khi đột
ngột gây hấn, có ý tưởng hoang tưởng, ảo thị, ảo thanh, khó ngủ từng đợt. Kích
thích, nói nhiều, tăng hoạt động, ăn ít, gây nghiện.
II. Ma túy đá (methamphetamine)
Ma túy tổng hợp nói chung, “ma túy
đá” nói riêng, hiện nay một bộ phận giới trẻ rất thích, ưa chuộng sử dụng. Nhiều
trường hợp cho rằng, sử dụng loại ma túy này là sành điệu, đẳng cấp và các chất
này không nghiện. Tuy nhiên, nhận thức như vậy là không đúng và rất nguy hiểm.
Nếu sử dụng nhiều lần sẽ gây nghiện và một khi đã nghiện thì vô cùng khó cai.
Hiện nay, trên thế giới chưa có
phác đồ điều trị đối với những người nghiện ma túy tổng hợp, mới chỉ có hướng dẫn
điều trị các rối loạn tâm thần do sử dụng ma túy tổng hợp gây nên và nó cũng chỉ
là điều trị triệu chứng.
Người sử dụng 'đá' thường xuyên sẽ bị các triệu chứng
như: mất ngủ, rối loạn hệ thống thần kinh, loạn thị, suy nhược cơ thể, giảm sức
đề kháng. Nếu người sử dụng 'đá' liều cao sẽ rất dễ có nguy cơ đột quỵ do hiện
tượng thiếu máu não, tăng nhịp tim, tăng huyết áp, co giật, tăng thân nhiệt,
suy gan, suy thận cấp, hôn mê và tử vong.
Giai đoạn nghiêm trọng
sẽ dẫn tới hoang tưởng ảo giác, lo sợ, bị kích động, lên cơn loạn thần hay các
triệu chứng dễ nhận thấy như ảo thị, ảo giác, gây môi khô, mắt đỏ, đi loạng
choạng, nói một mình, sợ bị đuổi đánh, sợ có người theo dõi.
“Ma túy đá” ảnh hưởng
trực tiếp đến hệ thần kinh, gây cho con người ảo giác, hoang tưởng. Những ảo
giác, hoang tưởng này chi phối cảm xúc, hành vi của những người sử dụng và gây
ra tình trạng “phê đá, ngáo đá”. Họ luôn nghĩ rằng, có người đuổi đánh, chém giết
mình,… hoặc cho rằng mình là chim hoặc đang lái máy bay…. Vì vậy, những đối tượng
này thường xuất hiện tư tưởng theo kiểu tự vệ, “chủ động” tấn công lại những
người xung quanh mình. Vì vậy mà gần đây, rất nhiều đối tượng “ngáo đá” đã phạm
tội, thậm chí phạm tội đặc biệt nghiêm trọng như tấn công những người xung
quanh, giết người,….
Mức
độ nhẹ
|
Mức
độ trung bình
|
Mức
độ nặng
|
Sảng khoái
|
Kích thích
|
Tăng thân nhiệt
|
Tăng tỉnh thức
|
Hoang tưởng
|
Toan chuyển hóa
|
Nghiến răng
|
Ảo giác
|
Tiêu cơ vân
|
Thay đổi tính tình
|
Vã mồ hôi
|
Suy thận cấp
|
Nhịp nhanh
|
Đau bụng
|
Tăng kali máu
|
Tăng HA
|
Hồi hộp trống ngực
|
Giảm HA
|
|
Đau ngực
|
DIC, tử vong
|